Kỳ án 194 phố Huế: Một “ngoại lệ” của pháp luật Việt Nam

(Dân trí) - Xung quanh việc chậm trễ truy tố bị can Trịnh Ngọc Chung của Viện KSND tối cao khiến xuất hiện nhiều luồng dư luận trái chiều nhau. Có rất nhiều thông tin về một “thế lực ngầm” đứng sau chống đỡ cho bị can Chung dẫn đến vụ án cứ mãi “giậm chân tại chỗ”.

Điều 119 Bộ luật tố tụng dân sự quy định về thời hạn điều tra
1. Thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá hai tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá ba tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá bốn tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, kể từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc điều tra.
2. Trong trường hợp cần gia hạn điều tra do tính chất phức tạp của vụ án thì chậm nhất là mười ngày trước khi hết hạn điều tra, Cơ quan điều tra phải có văn bản đề nghị Viện kiểm sát gia hạn điều tra.
Việc gia hạn điều tra được quy định như sau:
a) Đối với tội phạm ít nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra một lần không quá hai tháng;
b) Đối với tội phạm nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, lần thứ nhất không quá ba tháng và lần thứ hai không quá hai tháng;
c) Đối với tội phạm rất nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra hai lần, mỗi lần không quá bốn tháng;
d) Đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng có thể được gia hạn điều tra ba lần, mỗi lần không quá bốn tháng.
Theo nhận định của luật sư Phan Thị Lam Hồng - Đoàn luật sư TP. Hà Nội (Dân trí đã đăng tải tại bài viết Vụ án 194 phố Huế: Hành vi phạm tội “rõ như ban ngày”) thì căn cứ vào Điều 8 Bộ luật hình sự, tội “Ra quyết định trái pháp luật”(Điều 296) có khung hình phạt cao nhất là 10 năm tù giam – đương tương với loại tội phạm rất nghiêm trọng. Đối với loại tội phạm này, thời hạn điều tra nhiều nhất là 04 tháng và chỉ được gia hạn không quá 02 lần, mỗi lần không quá bốn tháng. Như vậy, thời hạn điều tra tối đa (kể cả gia hạn điều tra) là 12 tháng.
Đối với vụ án này, ngày 28/10/2011 Cục Điều tra (Cục 6) - VKSNDTC ra quyết định khởi tố vụ án số 27/VKSTC - C6 (P3) “Ra quyết định trái pháp luật” xảy ra tại Chi cục Thi hành án dân sự quận Hai Bà Trưng, TP. Hà Nội. Và ngày 26/10/2012, Cơ quan Điều tra Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã có kết luận điều tra số 39/VKSTC-C6(P1), trong đó kết luận bị can Trịnh Ngọc Chung, nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thi hành án Dân sự quận Hai Bà Trưng, Hà Nội có hành vi phạm tội “ra quyết định trái pháp luật”, vi phạm điều 296 BLHS. Hồ sơ này đã được chuyển đến Vụ thực hành quyền Công tố và Kiểm sát điều tra hình sự về Trật tự - Xã hội VKSND Tối cao (vụ 1A) để giải quyết theo quy định của Pháp Luật.
Như vậy, đúng tròn 01 năm kể từ ngày khởi tố vụ án, cơ quan điều tra mới đưa ra được kết luận cuối cùng đối với hành vi phạm tội của bị can Trịnh Ngọc Chung. Điều này cho thấy tính chất rất nghiêm trọng, gây nguy hại rất lớn cho xã hội từ hành vi của bị can Chung trong việc ra quyết định cưỡng chế trái pháp luật. Khung hình phạt cho loại tội phạm này được quy định tại Khoản 3 Điều 296 BLHS.
“Điều 296. Tội ra quyết định trái pháp luật
1. Người nào có thẩm quyền trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án ra quyết định mà mình biết rõ là trái pháp luật gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ sáu tháng đến ba năm.
2. Phạm tội gây hậu quả nghiêm trọng thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.
3. Phạm tội gây hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười năm.
4. Người phạm tội còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ nhất định từ một năm đến năm năm”.
Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trên.