Những món ‘sốt’ xình xịch, ăn vào lo ngay ngáy

Gần đây, nhiều món ăn miền Nam tuy mới “Bắc tiến” nhưng đã khiến giới trẻ Hà thành “phát cuồng”. Song, không ít lâu sau thì thông tin về độ an toàn, đảm bảm chất lượng của các món ăn này lại khiến thực khách lo ngay ngáy.
Sốt xình xịch...
Món bánh tráng trộn có nguồn gốc từ Tây Ninh, mới bắt đầu xuất hiện ở Hà Nội nhưng đã được rất nhiều bạn trẻ ưa thích. Chế biến bánh tráng trộn đơn giản: bánh tráng mỏng được cắt nhỏ trộn cùng loại xoài xanh thái sợi, thịt bò khô, trứng chim cút, rau sống, hành phi, lạc. Giá của một bát bánh tráng trộn dao động từ 15.000 đến 20.000 đồng tùy cửa hàng. Do dễ ăn, lạ miệng, được yêu thích, nên các hàng bánh tráng trộn mọc lên ngày càng nhiều, có thể dễ dàng bắt gặp trên các phố Hàng Tre, Lý Quốc Sư, Ngọc Hà...
Không giống như bánh tráng trộn, trên địa bàn Hà Nội chỉ có một số quán có món bánh tráng nướng như Hàng Tre, Hàng Trống... , nhưng các quán này đều rất đông khách do bánh dễ ăn, hợp khẩu vị và giá thành hợp lý.
Món bánh tráng nướng xuất xứ từ Đà Lạt, hình dáng hơi giống bánh pizza nên đôi lúc còn được gọi là pizza phiên bản Việt. Bánh tráng nướng được chế biến bằng cách đặt một chiếc bánh tráng mỏng lên bếp, đập trứng dàn đều rồi múc hành lá thái nhỏ rải đều lên mặt bánh. Khi hành và trứng bắt đầu chín thì rắc những vị khác như tép, thịt gà, thịt bò, xúc xích, phô mai lên bề mặt.
Khi ăn, thực khách có thể tự dùng kéo để cắt bánh thành miếng vừa ăn, thường giống kiểu pizza cho dễ cầm. Bánh được ăn kèm với tương ớt, nước dấm chua ngọt. Giá mỗi chiếc bánh tráng nướng dao động từ 10.000 đến 25.000 đồng, tùy nhân bánh.
Nếu như món bánh tráng nướng, bánh tráng trộn vô cùng được yêu thích vào mùa lạnh thì món chè khúc bạch lại tạo nên một cơn sốt vào mùa hè năm nay. Có người cho rằng chè khúc bạch xuất hiện lần đầu tiên tại một quán ăn đặc sản Tây Ninh, có người lại cho rằng món chè này là sự kết hợp giữa tây và ta, phần “khúc bạch” chính là panna cotta - một món tráng miệng khá nổi tiếng của người Ý, hạnh nhân lát rang vàng cũng thường thấy trong bánh Âu. Theo những người sành ăn, chè khúc bạch xuất hiện ở Sài Gòn khá lâu và là món tráng miệng của người Hoa được dùng trong các đám cưới, sinh nhật với tên gọi đậu phụ hạnh nhân.
Chè khúc bạch thường làm từ gelatin, sữa tươi và dầu hạnh nhân. Nước chè nấu từ đường, cho thêm hạnh nhân cắt lát, dừa tươi, nhãn, vải, chôm chôm... Chè có nhiều phiên bản nhưng nhìn chung đều có vị thanh, mát, thích hợp để giải nhiệt mùa hè.
Món chè khúc bạch đã nhanh chóng len lỏi vào từng ngõ ngách của Hà Nội. Dễ dàng tìm thấy các hàng chè khúc bạch trên các phố lớn, trong các hàng cơm trưa văn phòng hay tại các phố nhỏ, gánh hàng rong. Giá một bát chè khúc bạch từ 15.000 đến 25.000 đồng.
Một lý do khác khiến các món ăn trên đại náo Hà Nội là hiệu ứng đám đông. Có những thời điểm, đi đâu cũng thấy giới hỏi nhau đã ăn bánh tráng nướng, chè khúc bạch chưa?... Hay mỗi khi thưởng thức những món đặc sản đó, nhiều người không quên chụp ảnh và “post” lên facebook khiến người khác càng tò mò và cũng muốn ăn thử.
... Và lo ngay ngáy
Bánh tráng trộn, bánh tráng nướng, chè khúc bạch có rất nhiều điểm chung: cùng được du nhập từ miền Nam, là những món ăn bình dân vỉa hè, nhanh chóng được yêu thích, và sau một thời gian gây sốt đều khiến thực khách lo ngại về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Bì lợn bẩn được chế biến làm gelatine ở Trung Quốc.

Đối với món chè khúc bạch, nguyên liệu quan trọng nhất để tạo món ăn chính là gelatine. Gelatin là một chất rắn không màu, không vị, trong mờ, giòn (khi để khô), làm từ collagen lấy trong da lợn và xương gia súc. Nó thường được dùng làm chất làm đông trong thực phẩm, dược phẩm.
Tuy nhiên, ngược lại năm 2012, công nghệ chế biến gelatine siêu bẩn bị phát giác ở Trung Quốc. Loại gelatine công nghiệp này được sản xuất từ da phế thải, được nhiều công ty dùng để chế biến vỏ nang cho nhiều loại thuốc, dùng sản xuất kem, sữa chua và nhiều loại đồ uống. Công nghệ chế biến gelatin diễn ra trong môi trường rất bẩn thỉu, mất vệ sinh. Người ta ngâm da phế liệu trong nước vôi từ 3 đến 4 giờ rồi cho vào máy làm sạch và lại ngâm trong bồn nước lớn từ 3 đến 5 ngày. Sau đó vớt da mang đi phơi. Cuối cùng thành phẩm được nấu thành gelatin.
BS Lê Thị Tuyết Phượng, Phó Khoa nội tiêu hoá - gan mật, bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM) cho biết, gần đây bệnh viện thường xuyên tiếp nhận nhiều trường hợp nhiễm giun sán, đặc biệt giun đũa. Hàng rong là một trong những con đường trực tiếp dẫn đến nguy cơ này, trong đó bánh tráng trộn, bởi các loại giun đũa từ chó, mèo có thể thâm nhập vào món ăn qua bàn tay người bán; hoặc do chó, mèo trực tiếp truyền vào khi nguyên liệu làm bánh tráng phơi ngoài đường, hoặc được sản xuất qua loa, không an toàn vệ sinh. Vì giá bán rẻ, chỉ vài ngàn đồng nên rất có khả năng người bán đã mua nguyên liệu như muối tôm, bò khô, xoài xanh, trứng cút, gan bò... từ nguồn trôi nổi, không nhãn mác, xuất xứ rõ ràng.
Theo ThS.BS Đào Thị Yến Phi, trưởng bộ môn dinh dưỡng, ĐH y khoa Phạm Ngọc Thạch (TP.HCM), với những mẹt hàng bánh tráng trộn bán rong, hầu hết không an toàn cho sức khoẻ người dùng. Yếu tố đầu tiên kể đến là các loại bịch nilông đựng bánh. Rồi muối tôm khô trộn nhiều phẩm màu, bò khô và nước bò cũng ướp tẩm nhiều phẩm màu cho đẹp mắt nhưng lại ảnh hưởng xấu đến sức khoẻ. Đã thế, một số thực phẩm chưa bán hết, có thể đã ôi thiu nhưng vẫn được chế biến lại. Vì bánh tráng trộn là món nguội nên không được tiệt trùng như nhiều thực phẩm khác. Người ăn vào có thể bị ngộ độc thực phẩm, nôn ói, nhức đầu, có những biểu hiện di chứng về thần kinh rất nguy hiểm.
N.Anh